Mobbing nedir ve mobbing oluşturan davranışlar nelerdir? sorusu, işyerinde psikolojik tacize maruz kalan kişilerce merak konusudur. Mobbing, psikolojik baskı olarak Türkçeye çevrilir. Pratikteki karşılığı ise psikolojik tacizdir. Mobbing nedir? sorusuna; işyerinde bir işçiye yönelik, işveren veya diğer işçilerce tekrar edilen saldırılar biçiminde uygulanan, şiddet, kötü muamele, aşağılama ve tehdit gibi davranışlarla meydana gelen psikolojik şiddettir, şeklinde yanıt verebiliriz. Mobbing oluşturan davranışlardan bazıları şunlardır:
- Çalışanın kendisini ifade etmesini engellemeye yönelik davranışlar,
- Çalışanın sosyal ilişkilerini hedef alan saldırılar,
- Çalışanın sosyal itibarını zedelemeye yönelik davranışlar,
- Çalışanın hayatına ve mesleki kariyerine yönelik saldırılar,
- Çalışanın sağlığını hedef alan saldırılar.
Mobbing Nedir?
Mobbing nedir? sorusuna Yargı kararlarından hareketle yanıt verelim: işyerindeki bir çalışana/çalışanlara yönelik işveren veya diğer işçilerce sürekli ve sistematik olarak uygulanan, birbirleriyle bağlantılı ya da birbirini tamamlayan davranışlardır. Bahse konu davranışlar yıldırma, güçlük çıkarma ve ayrımcılığa hizmet etme özelliği gösterir. Çalışan(lar)a yönelik her olumsuz davranış mobbing çerçevesinde değerlendirilmez. Mobbing olgusundan bahsedilebilmesi için;
- Davranışların sistematik olması,
- Davranışların mağdurun onurunu, sağlığını veya genel kişilik hakkını ihlal eden bir boyuta ulaşması,
- Davranışların birbirleriyle bağlantılı olması,
- Davranışların yıldırma, güçlük çıkarma ve ayrımcılığa hizmet etmesi gerekir.
Mobbing Örnekleri Nelerdir?
Mobbing olgusuna sebebiyet veren davranışlarda çeşitlilik söz konusudur. Kanun koyucu, mobbing olgusu kapsamında değerlendirilebilecek davranışları açıkça ve sınırlı sayıda düzenlememiştir. Bu bakımdan, mobbing örneklerine ilişkin yüzlerce davranıştan söz edilebilir. Her birinin somut olay dikkate alınarak değerlendirilmesi gerektiğini belirterek, mobbing olgusuna neden olan başlıca davranışları sıralayalım:
- Kendisini ifade etmesini sınırlamak,
- Daima sözünü kesmek,
- Bağırmak veya yüksek sesle sövmek,
- İşyerinde daima eleştiride bulunmak,
- Özel yaşamında sürekli eleştirmek,
- Telefon terörüne maruz bırakmak,
- Sözlü veya yazılı tehditte bulunmak,
- Doğrudan muhatap almamak suretiyle iletişimi engellemek,
- Aşağılayıcı bakış veya mimikler ile iletişimi engellemek,
- Konuşmamak,
- Konuşmasına izin vermemek,
- Çalışma arkadaşlarından uzak bir büroda çalıştırmak,
- Yokmuş gibi davranmak,
- Arkasından konuşmak,
- Asılsız söylentilerde bulunmak,
- Akıl hastası olduğunu isnat etmek,
- Komik duruma düşürmek,
- Özrü ile dalga geçmek,
- Gülünç duruma düşürmek amacıyla hareketlerini, sesini veya mimiklerini taklit etmek,
- Cinsel yakınlaşma teklifinde bulunmak,
- Onur kırıcı ifadelerle seslenmek,
- Küfür etmek,
- Kasten iş vermemek,
- İşini sürekli değiştirmek,
- Kaldırabileceğinin üzerinde veya anlamsız işler yüklemek,
- Sağlığını tehlikeye sokacak işlerde çalışmaya zorlamak,
- Cinsel tacizde bulunmak,
- Fiziksel şiddette bulunmak.
Mobbing nedir, hangi davranışlar mobbing olgusuna sebebiyet verir? Sorusuna yanıt teşkil eden örnekleri paylaştık. Fakat, özellikle vurgulamakta yarar var ki, söz konusu davranışların uzman gözüyle incelenmesi, mobbing olgusundan söz edilebilmesi için diğer şartların varlığının değerlendirilmesi gerekir. Bu itibarla, yetkin ve deneyimli bir iş hukuku avukatından yardım almak en doğru yaklaşım olacaktır.
Mobbing; yıldırma, güçlük çıkarma ve ayrımcılığa hizmet eden, hedef kişi/kişilerin onurunu, genel kişilik hakkını veya sağlığını olumsuz etkileyen, birbiri ile bağlantılı veya birbirini tamamlayan, sistematik davranışlardır. Mobbing hukuki bir kavram olmayıp pratikte yaşanan bir olguya karşılık kullanılmaktadır. Mobbing kapsamında uygulanan davranışlar hakkında hukuki ve cezai sürecin başlatılması, takibi ve kararın icrası noktasında avukat yardımına başvurmak yararlı olacaktır.