Mavi kart, doğumu ile birlikte Türk vatandaşı olan; ancak, vatandaşlıktan çıkma izni almak kaydıyla Türk vatandaşlığını yitirenlere ve bu kişilerin 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28’inci maddesinde düzenlenen altsoylarına verilen, resmi belgedir. Mavi kart sahipleri ve Kanun’da öngörülen derece altsoyları Mavi Kartlılar Kütüğüne kaydedilir ve birçok haktan yararlanır.
Mavi kart sahipleri ve 5901 sayılı Kanun’un 28’inci maddesinde belirtilen derecede altsoyları, yine aynı Kanun’un aynı maddesinde düzenlenen haklara sahip olur. Resmi bir belge olan mavi kart, yurt dışında dış temsilcilikler; yurt içinde ise ilçe nüfus müdürlükleri marifetiyle düzenlenir ve ilgiliye ulaştırılır. Bahse konu karta sahip olmak için;
- Mavi kart talebini içeren dilekçe,
- İki adet fotoğraf,
- Yabancı devlet vatandaşı olduğunu gösterir kimlik belgesi veya pasaport,
ile beraber görevli mercilere müracaat edilir. Sıralanan belgelerle beraber, herhangi bir nüfus müdürlüğüne müracaat edilmesi yeterlidir. Mavi Kartlılar Kütüğüne kayıtlı kişiler, Türk vatandaşlarının sahip olduğu hak ve yükümlülüklerin neredeyse tamamına sahiptir. Birkaç istisna hariç, Türk vatandaşları ile aynı haklara sahip olan mavi kartlılar;
- KDV ve ÖTV ödemeden, yurt dışından geçici araç ithal edebilir,
- Yurt dışından satın alınan otomobillere Türkiye Cumhuriyeti plakası takabilir ve Türkiye’de 2 yıl süre ile kullanabilir,
- Kamu kurum ve kuruluşlarında geçici ya da sözleşmeli personel veya işçi olarak çalışabilir,
- Avukatlık, doktorluk gibi meslekleri Türkiye’de icra edebilir,
- Türk vatandaşı olarak, yurt dışında geçirdikleri süreleri borçlanarak emekli olabilir; fakat, vatandaşlıktan ayrıldıktan sonra geçen süre, emeklilik süresi hesabına dahil edilmez,
- Seçme ve seçilme hakkına sahiptir,
- Ev eşyası ithal edebilir,
- Zorunlu askerlik hizmetini yapma yükümlülüğü bulunmaz,
- Kamu kurum ve kuruluşlarında işçi, geçici veya sözleşmeli personel olarak çalışabilir; ancak, memur olamazlar,
- Herhangi bir kısıtlama olmaksızın, Türkiye’de taşınmaz alıp satabilir.
Mavi Kartlıların Tekrar Vatandaşlık Başvurusu İçin Gereken Belgeler
Mavi kart nedir, nasıl başvurulur? sorusuna yanıt verdikten sonra, mavi kartlıların yeniden vatandaşlık başvurusu için gereken belgelerin neler olduğunu inceleyelim. Mavi Kartlılar Kütüğünde bulunanlardan tekrar Türk vatandaşlığına geçmek isteyen kişiler, yurt içinde ikamet ettikleri yer valiliğine; yurt dışında ise dış temsilciliklere bu taleple başvuruda bulunabilir. Söz konusu başvuru için gerekli evrak şunlardır:
- Türk vatandaşlığına tekrar geçme isteğini içeren dilekçe,
- Kişinin mevcutta hangi ülkenin vatandaşı olduğunu gösterir pasaport veya benzer nitelikli belge,
- Kişi vatansızsa, temin etmesi mümkünse vatansız olduğunu gösterir belge,
- Medeni hali gösterir belge,
- Kişi evli ise eşi ve çocuklarının aile bağını gösterir nüfus kayıt örneği veya benzer nitelikli belge,
- Hizmet bedelinin yatırıldığını gösterir belge.
Vatandaşlık Başvurusu Reddedilen Mavi Kartlının İdareye İtirazı
Türk vatandaşlığına müracaat eden; ancak, yetkili merciler marifetiyle başvurusu reddedilen mavi kartlılar; idareye itiraz etmek ve dava açmak olmak üzere iki farklı yola sahiptir. Tekrar Türk vatandaşlığına geçme müracaatında bulunan; fakat, bu başvurusu reddedilen kişinin itiraz hakkında “idari itiraz” denir. İdareye itiraz yoluna başvuran kişi, dava açma süresi zarfında, başvurusuna ilişkin karar veren mercie itirazda bulunabilir.
İdareye itiraz süresi ise 60 gündür. İdareye yönelik bu itirazın ardından, dava açma süresi re’ sen durur. İlgili idari merci, söz konusu itiraza ilişkin 30 gün içinde yanıt vermediği takdirde, itirazın reddedildiği kabul edilir. Bu durumda, 60 günlük dava açma süresi kaldığı yerden işlemeye başlar.